مدل زنجیره ارزش که توسط پروفسور مایکل پورتر توسعه داده شده است، می‌تواند توسط سازمان‌ها برای ارزیابی‌های کلی و الگوبرداری در صنایع مختلف استفاده شود. برخلاف اینکه این مدل خیلی کاربردی به نظر می‌رسد اما برای ارزیابی ارائه خدمات مشاوره مدیریت و فنی چندان دقیق نیست. در واقع با نگاهی به صنعت مشاوره و در نظر گرفتن رابطه قراردادی بین مشاور و کارفرما بهتر می‌توان این موضوع را بررسی کرد. کارفرما با دریافت دانش، کمک و پیشنهادها از مشاور مدیریت خدمات دریافت می‌کند که این موارد، در نگاهِ اول، مفهوم ارزش افزوده را بر نمی‌تابند؛ اما ارتباط بین کارفرما و مشاور، مجموعه‌ای از فرصت‌ها را هم برای مشاور و هم برای کارفرما مهیا می‌کند که فراتر از ارزش قراردادی فی ما بین است. در این صورت است که مفهوم ارزش افزوده مشاوره کاملاً توجیه می‌شود. ضرب المثل “به من ماهی نده، ماهیگیری یادم بده!” به خوبی ارزش افزوده مشاوره مدیریت را نشان می‌دهد.

این روزها در صنعت مشاوره مدیریت، ارزش افزوده می‌تواند در گستره وسیعی از انتقال دانش و آموزش دیده شود. مثال‌های ارزش افزوده برای مشاورین مدیریت و سازمان‌ها را در ادامه شرح می‌دهیم.

ارزش افزوده مشاوره مدیریت برای مشاورین

  • توسعه کسب و کار (کار جدید): بسیار اتفاق می‌افتد که با ایجاد رابطه بین کارفرمایان و مشاورین، فرصت‌های کسب و کاری جدیدتری در صنایع مختلف ایجاد شود. در واقع مشاورین با توجه به دید گسترده‌تری که از صنایع مختلف دارند، این امکان را برای همکاری‌های مشترک با کارفرمایان در توسعه کسب و کارهای جدید فراهم می‌کنند.
  • توسعه کسب و کار (توسعه کار فعلی): دانش مشاورین مدیریت می‌تواند در جهت توسعه کسب و کار فعلی کارفرمایان به کار گرفته شود. کارفرما با دریافت خدمات مشاوره مدیریت زمینه‌های لازم را برای توسعه و رشد کسب و کار خود بدست می‌آورد و در واقع اثرات نامطلوب منحتی یادگیری را کاهش می‌دهد. مدل‌های همکاری مختلفی بین مشاور و کارفرما برای توسعه کسب و کار می‌تواند به کار گرفته شود.
  • توسعه کسب و کار (مشتریان جدید): افزایش ارتباطات بین مشاور و کارفرمایان مختلف، منجر به افزایش تعداد کارفرما (مشتریان جدید) برای مشاور می‌شود و این فرصت برای مشاور به وجود می‌آید که با مشتریان زیادی فعالیت کند.
  • کسب دانش بیشتر: هنگامی که یک مشاور در یک صنعت خاص بر روی پروژه‌ای کار می‌کند، با ثبت دانش بدست آمده از آن پروژه و جزئیات فعالیت‌ها، آمادگی این را خواهد داشت تا مشتریان و کارفرمایان بیشتری را در همان صنعت بدست آورد. برخی از مشاورین مدیریت رفته رفته ترجیح می‌دهند فقط در یک صنعت خاص متمرکز شوند و فقط به بخشی از بازار خدمات ارائه کنند.
  • دانش کارفرما: مشاور نیز این فرصت را بدست می‌آورد تا از تجربیات کارفرما و دانش او بهره‌مند شود و دانش خود را افزایش دهد که این هم موردی به عنوان ارزش افزوده مشاوره می‌تواند برای مشاورین مدیریت در نظر گرفته می‌شود.

ارزش افزوده مشاوره مدیریت برای کارفرمایان

  • سرعت و هزینه: سازمان‌ها و کافرمایان با دریافت خدمات مشاوره مدیریت می‌توانند از افزایش هزینه‌های ناشی از عدم وجود دانش کافی در مجموعه خود جلوگیری کنند. همچنین آن‌ها با دریافت مشاوره قادر خواهند بود تا مشکلات و چالش‌های سازمانی خود را با سرعت بیشتری حل کنند که زمینه‌ساز افزایش قدرت رقابتی آن‌ها در بازار خواهد بود.
  • دریافت مشاوره تخصصی: کارفرما با استفاده از یک مشاور مدیریت می‌تواند از دانش او در دیگر سازمان‌های مشابه و حتی صنایع دیگر، برای توسعه راه حل‌های سفارشی‌سازی شده، استفاده کند. این تجربیات بسیار گران‌بها هشتند که مشاور در اختیار کارفرما می‌تواند قرار دهد.
  • منابع مازاد: مشاورین مدیریت می‌توانند منابع بیشتری از آنچه در رابطه قراردادی خود مشخص کرده‌اند در اختیار کارفرما قرار دهند. به عنوان مثال، مشاور می‌تواند به سازمان متخصصینی را برای انجام برخی پروژه‌ها یا فرآیندها معرفی کند؛ بدون اینکه نیاز باشد کارفرما پروسه سختی را برای سنجش و انتخاب افراد طی کند. در واقع کارفرما می‌تواند به دانش و شناخت مشاور از افراد متخصص دیگر اطمینان کند.
  • کاهش ریسک پروژه: سازمان‌ها با دریافت مشاوره‌های مدیریت تخصصی می‌توانند ریسک شکست پروژه‌های در دست خود را کاهش دهند که یکی از اصلی‌ترین ارزش افزوده مشاورین مدیریت برای سازمان‌های است.
  • ارزش بیشتر از هزینه: ارزشی که کارفرمایان با دریافت خدمات مشاوره مدیریت به دست می‌آورند بسیار بیشتر از هزینه‌ای است که برای آن پرداخت می‌کنند. به عنوان مثال ارزشی که از بهبود فرآیندهای بازاریابی بدست می‌آید بسیار بیشتر از هزینه‌ای است که به یک مشاور بازاریابی پرداخته می‌شود.
  •  انتقال دانش و دریافت آموزش: کارکنان سازمانی می‌توانند از مهارت و دانش مشاور در بهبود فرآیندهای کاری خود استفاده کنند و مشاور مانند یک سایه، بخشی از تیم سازمانی باشد که وظیفه آموزش و انتقال دانش مورد نیاز به کارکنان را داشته باشد.

درک مشترکی که بین مشاور و کارفرما به وجود می‌آید، باعث ایجاد ارزش افزوده دو طرفه می‌‌شود؛ تصمیم‌گیری‌های مشترک در پروژه‌ها و حل مسائل، کاهش یا حتی حذف ریسک‌ها با کمک همدیگر فرصت‌های بیشماری را پیش روی یکدیگر قرار می‌دهد.

نتیجه گیری

ارزش افزوده مشاوره مدیریت فراتر از رابطه قرار دادی بین کارفرما و مشاور مدیریت است. در واقع هر دو طرف منافعی را از ارائه و دریافت خدمات مشاوره بدست می‌آورند که فراتر از مسائل اولیه مطرح شده در قرار دادها است. هم مشاورین مدیریت و هم کارفرمایان فرصت‌های زیادی را علاوه بر شرح خدمات ارائه شده، دریافت می‌کنند. مشاورین مدیریت این فرصت را پیدا می‌کنند که شبکه ارتباطی خود را افزایش دهند و زمینه‌ای برای توسعه کسب و کار خود پیدا کنند و کارفرمایان نیز علاوه بر افزایش سرعت و کاهش هزینه سازمانی، ارزش‌هایی بیشتر از هزینه را به وسیله کاهش ریسک‌ و بهبود انتقال دانش به کارمندان به دست آوردند.